Αυτό το αφιέρωμα ήταν το πιο δύσκολο να γράψω γιατί προσπάθησα ειλικρινά να το κρατήσω μικρο και δεν το κατάφερα. Δεν νομίζω ότι μπορώ να γράψω λιγότερες από χίλιες λέξεις κείμενο γι αυτό το θέμα στην πραγματικότητα.
Φανταστείτε ότι είχα αρχίσει να το ετοιμάζω αρκετά πριν την κυκλοφορία του Deus Ex – Mankind Divided, τουλάχιστον ήρθε η κυκλοφορία του Ghost in the Shell, οπότε είμαι ακόμα μέσα στα όρια του επίκαιρου.
Οπότε, αυτό που θα διαβάσετε, όσοι το διαβάσετε μέχρι τέλους και δεν “τρομάξετε” από το μέγεθος του, είναι ουσιαστικά η Version 3.4.8.d του αρχικού κειμένου. (και μόλις το ένα τέταρτο του αρχικού υλικού)
- Τι είναι όμως το Cyberpunk;
Εάν όντως υπήρχε μια φράση που περιέγραφε το είδος του Cyberpunk, αυτή θα ήταν κάτι σαν “υψηλή τεχνολογία και αποβράσματα της ζωής.” (High Tech, Low Life)
Το να προσπαθήσουμε όμως να καθορίσουμε το τι είναι το Cyberpunk με μια μονάχα φράση είναι πολύ δύσκολο, κυρίως γιατί είναι ένα είδος κουλτούρας. Ας το αναλύσουμε λίγο παραπάνω όμως.
Μπορούμε να καταλάβουμε πολλά παραπάνω για το είδος του Cyberpunk εάν αναλύσουμε την ανατομία της λέξης που ορίζει και χαρακτηρίζει το είδος.
Cyber – Το πρόθεμα αναφέρεται στην τεχνολογία και στον κυβερνοχώρο (αυτή η λέξη αρχικά επινοήθηκε από τον ίδιο τον William Gibson. Δείτε πιο κάτω.) και τις διάφορες τεχνητές βελτιώσεις στο ανθρώπινο σώμα.
Punk – Το επίθεμα αναφέρεται στους ανθρώπους και στους πρωταγωνιστές στη συνήθη βιβλιογραφία μιας και τείνει να είναι αουτσάιντερ, αντι-ήρωες, απόβλητοι, εγκληματίες, οραματιστές, διαφωνούντες και απροσάρμοστοι με το status-quo της εκάστοτε κοινωνίας.
- Τα βασικά κυβερνοχαρακτηριστικά.
Το Cybepunk βασικά είναι ένα συγγραφικό υπό-είδος φουτουριστικής επιστημονικής φαντασίας, που διαθέτει προηγμένη επιστήμη και τεχνολογία, μέσα σε ένα αστικό, δυστοπικό κοντινό μέλλον.
Από τη μια πλευρά, υπάρχουν μέγα-εταιρείες με περισσότερη δύναμη από την κυβέρνηση της εκάστοτε χώρας, με ιδιωτικές μισθοφορικές δυνάμεις και δεκάδες μυστικές ή παράνομες εγκαταστάσεις, ενώ στην άλλη πλευρά της ζυγαριάς, υπάρχει υπόκοσμος παράνομου εμπορίου τεχνολογίας, τεχνοσυμμορίες, ναρκωτικά και ότι άλλο διεφθαρμένο μπορείτε να φανταστείτε. Όλα μεταξύ τους ανακατεμένα με πολιτικά παιχνίδια και δεκάδες κοινωνικές αναταραχές.
Το Cyberpunk είδος είναι μια στάση ζωής με ένα ιδιαίτερο στυλ, ένα είδος που ως ένα λογοτεχνικό ρεύμα και ο όρος μπορεί να αποδοθεί στο ομότιτλο διήγημα του 1983 από τον Bruce Bethke που βοήθησε στην διάδοση του όρου. Βέβαια, υπάρχουν αρκετοί άλλοι συγγραφείς και καλλιτέχνες που είναι θεμελιώδεις παράγοντες για το είδος και έθεσαν τις βάσεις του με το δικό τους ξεχωριστό έργο.
Πρέπει εδώ να αναφερθούμε στον William Gibson, ο οποίος θεωρείται πατέρας του Cyberpunk, οπού με την τριλογία μυθιστορημάτων του, “Νευρομάντη” (1984), “Κόμης Μηδέν” (1986) και “Στον αστερισμό της Μόνα Λίζα” (1988) έθεσε πολλές από τις βάσεις για το είδος.
- Οπτικοακουστικές επιρροές στο είδος.
Αποσπάσματα από συνεντεύξεις του William Gibson σχετικά με την ταινία Blade Runner:
“Φοβόμουν να παρακολουθήσω το Blade Runner στην αίθουσα του κινηματογράφου γιατί φοβόμουν ότι ταινία θα ήταν καλύτερη από ό,τι εγώ ο ίδιος είχα καταφέρει να φανταστώ. Κατά κάποιο τρόπο, ο φόβος μου ήταν δικαιολογημένος, επειδή, ακόμη και τα πρώτα λεπτά ήταν πολύ καλύτερα.“
“Γνώρισα τον Ρίντλεϊ Σκοτ μεσα στα επόμενα χρόνια, ίσως μια δεκαετία ή και περισσότερο μετά την κυκλοφορία του Blade Runner. Του είπα τι είχα στο μυαλό μου όταν έφτιαχνα τον Νευρομάντη και βασικά καταλήξαμε στο οτι και εκείνος είχε έναν πολύ παρόμοιο κατάλογο συστατικών για το Blade Runner.“
Η ταινία Blade Runner κυκλοφόρησε το 1982 και το βιβλίο Νευρομάντης δυο χρόνια μετά και αυτή ήταν η κατάλληλη σύγκλιση που δημιούργησε ένα κίνημα.
Το Blade Runner επηρέαζε και επηρεάζει την κινηματογραφική οπτική του είδους ενώ ο Νευρομάντης την συγγραφική. Όπως είπαμε και πιο πριν, το Cyberpunk ποτέ δεν ήταν απλώς ένα λογοτεχνικό είδος, αλλά μια μορφή κουλτούρας.
- Η ασιατική πλευρά και η άλλη όψη του ψηφιακού νομίσματος
Το ίδιο χρονικό διάστημα που στην Αμερική γεννιόταν και είχε ήδη μάθει να κάνει τα πρώτα της βήματα η Δυτική πλευρά του Cyberpunk, στην Ιαπωνία κυκλοφορούσαν manga όπως το Akira (1982) και το Kōkaku Kidōtai (1989, γνωστό σαν Ghost in the Shell) τα όποια κυκλοφορήσαν anime ταινίες στις αρχές της δεκαετίας του 90, ενώ ήδη είχαν κυκλοφορήσει κινηματογραφικές ταινίες όπως το Death Powder (1986) και το πιο γνωστό, Tetsuo: The Iron Man (1989) που ο τίτλος του ήταν φόρος τιμής και αναφορά στο πρώτο κεφάλαιο και στον αντιήρωα του manga Akira.
Σε αντίθεση με το Δυτικο Cyberpunk, το Ανατολικό ή Ιαπωνικό Cyberpunk, έδινε μεγαλύτερη έμφαση, όχι στην κοινωνία και στην κατάντια του ατόμου από την αύξηση της τεχνολογίας αλλά στην εσωτερική αναζήτηση του ατόμου σε σχέση με την θέση του με την τεχνολογία και την εξουσία που αυτη προσφέρει σε έναν Cyberpunk κόσμο.
Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η Major Motoko Kusanagi από το Ghost in the Shell. Στην επιφάνεια που φαίνεται σε όλους είναι ένα εργαλείο και ένα όπλο για την ιαπωνική κυβέρνηση. Αυτό είναι μια βασική και αδιαμφισβήτητη αλήθεια, αυτός όμως ο στόχος δεν είναι ο δικός της στόχος, ούτε ο τρόπος που κάνει τα πράγματα η ίδια.
Καθόλη τη σειρά του manga και του anime δεν φοβάται να πάρει τα πράγματα στα χέρια της εάν αυτό θα την πάει πιο κοντά σε αυτό που σκέφτεται ότι είναι το σωστό, και αγνοεί φανερά τις διαταγές από τους ανώτερους της και όλους όσους έχουν πολίτικη εξουσία.
Όμως, μέσα σε όλα αυτά ψάχνει να βρει την ταυτότητα της και την θέση της στον κόσμο, σαν ένα παράξενο και μοναδικό υβρίδιο ανθρώπινου εγκεφάλου και συνθετικού σώματος.
- Όαση δεδομένων Cyberpunk
Εάν κάποιος θα ήθελε να εντρυφήσει στο είδος μπορεί να αρχίσει από τα βιβλία του William Gibson, “Νευρομάντη” (1984), “Κόμης Μηδέν” (1986) και “Στον αστερισμό της Μόνα Λίζα” (1988), που έχουμε ήδη αναφέρει πιο πριν στο αφιέρωμα, την ταινία Blade Runner (1982), την ταινία Johnny Mnemonic (1995) η οποία βασίζεται σε μια συλλογή διηγημάτων του William Gibson με τίτλο Burning Chrome, την ταινία Lawnmower Man (1992) και από αγγλόφωνες σειρές το Mr Robot (2015).
Από την ιαπωνική πλευρά σας προτείνω το Akira (1988), την πλήρη σειρά ταινιών και τις anime σειρές του Ghost in the Shell (1995), το εκπληκτικό Serial Experiments Lain (1998) και το αγαπημενο μου Psycho-Pass (2012).
Φυσικά από βιντεοπαιχνίδια πάμε κατευθείαν στην σειρά Deus Ex, με το Human Revolution (2011) και το Mankind Divided (2016) και τα δυο Watch Dogs ενώ περιμένουμε το Cyberpunk 2077 από την CD Project RED.
- Πότε θα είναι ο κόσμος μας Cyberpunk;
Το Cyberpunk είναι τώρα, είναι αυτό που έρχεται σε λίγα χρόνια, ήταν το τεχνολογικό σήμερα που έμοιαζε σαν το μακρινό αύριο του κοντινού εχθές. Πολλά από τα πράγματα που είχαν προβλεφθεί σε κυβερνοπάνκ έργα έρχονται και αφήνουν το σημάδι τους στην νεότερη ιστορία.
Το Κυβερνοπάνκ έχει εξαπλωθεί σε όλες τις μορφές των μέσων ενημέρωσης, Υπάρχουν κυβερνοπάνκ ταινίες, τηλεόραση, κόμικς, μουσική και διάφορες άλλες τέχνες όπου και να ψάξεις.
Έχει επηρεάσει την μόδα, την αρχιτεκτονική και τη φιλοσοφία. Το Κυβερνοπάνκ έχει γίνει πολύ περισσότερο από ό, τι ήταν όταν άρχισε, και θα συνεχίσει να εξελίσσεται και να γίνει πιο σχετικό, καθώς προχωρούμε περαιτέρω.
Βελτιώσεις στην προσθετική τεχνητών μελών, διεπαφή ανάμεσα σε ανθρώπινο εγκέφαλο και σε συστήματα έλεγχου κάποιου υπολογιστή, είναι μονάχα μερικές από τις βάσεις που έθεσαν οι πρωτοπόροι του Κυβερνοπάνκ.
Η Αύξηση των εταιρείων που κυριαρχούν την παγκόσμια πολιτική και τις επιρροές τους στον συνολικό ανθρώπινο πολιτισμό. Οι φτωχοί γίνονται φτωχότεροι και οι πλούσιοι γίνονται πλουσιότεροι.
Ο κυβερνοχώρος είναι μια ρεαλιστική συγχώνευση με τον πραγματικό κόσμο μέσα από όλα αυτά τα γεγονότα, όπως το Διαδίκτυο των Πραγμάτων (internet of things), η κινητή τεχνολογία, η εικονική πραγματικότητα και οι τεχνολογίες εικονικής (Virtual) και επαυξημένης (Augmented) πραγματικότητας.
Υπάρχουν ήδη συμμορίες hacker, παγκόσμιες επιχειρήσεις, που παίζουν κυβερνήσεις στα γόνατά τους. Εμείς, έχουμε ήδη εισέλθει στην κυβερνοπάνκ ηλικία.
Καλώς ήρθατε στις Cyberpunk πραγματικότητες του σήμερα.
Η καλλιτεχνική φωτογραφία στο εξώφυλλο του αφιερώματος είναι του φωτογράφου Jean-Marc Gargantiel.
Μην μένεις σιωπηλός, σχολίασε και πες την άποψή σου ακριβώς παρακάτω!
